Vlaams Parlement neemt cruciale horde voor bouwshift
Het Vlaams Parlement heeft vandaag het licht op groen gezet voor een aantal belangrijke stappen in de realisatie van de bouwshift, het plan van de Vlaamse regering om de open ruimte te vrijwaren. Voor eigenaars die hun grond van bestemming zien veranderen, komt er via het 'instrumentendecreet' een hogere vergoeding en daarnaast komt er een soort 'stolp' over nog niet ontwikkelde woonreservegebieden. Oppositiepartijen Groen, Vooruit, en PVDA stemden tegen, oppositiepartij Vlaams Belang onthield zich.
De bouwshift moet ervoor zorgen dat er tegen 2040 in Vlaanderen geen open ruimte meer wordt aangesneden. Tussen 2013 en 2019 verdween er dagelijks nog ruim 5 hectare aan open ruimte.
De Vlaamse regering heeft al langer plannen om daar iets aan te doen en besliste in februari 2022, samen met het eerste stikstofakkoord, onder meer dat eigenaars van een grond in woonreservegebieden een volledige vergoeding aan de marktprijs krijgen als hun grond wordt herbestemd. Tot nu toe is die vergoeding 80 procent van de geïndexeerde waarde die bij aankoop betaald is. Voor die verhoogde vergoedingsregeling wordt een bouwshiftfonds met jaarlijks 100 miljoen euro aangelegd.
Over de nog niet ontwikkelde woonreservegebieden, zowat 12.000 hectare, wordt een 'stolp' geplaatst. Enkel de gemeenteraad kan die opheffen, met een gemotiveerde beslissing na inspraak van de bevolking. Als ze het gebied herbestemmen of een vrijgavebesluit maken, treedt de planschaderegeling in werking.
Volgens de linkse oppositiepartijen Groen, Vooruit en PVDA zullen de plannen de bouwshift geen stap dichterbij brengen, dreigen ze vooral speculanten in de hand te werken en riskeren ze onbetaalbaar te worden. Ze verwijzen daarbij naar de berekening van de experten van de Taskforce Bouwshift die spreken van een kostprijs van 6,8 tot 31 miljard euro.
Groen-fractieleider Mieke Schauvliege - die woensdag de stemming nog tevergeefs probeerde uit te stellen - verwees naar experten die de plannen bestempelen als "onhaalbaar en onbetaalbaar". "Dit is bedieningspolitiek 'pur sang'. Twee procent van de Vlamingen zal een buitensporige vergoeding krijgen en de overige 98 procent zal miljarden mogen ophoesten", aldus Schauvliege.
Een mening die gedeeld werd door Vooruit-parlementslid Bruno Tobback. Volgens hem komt de vergoedingsregeling vooral speculanten ten goede en zal het een "blok vormen aan het been van elk toekomstgericht beleid". "U verankert Vlaanderen hiermee in het verleden", aldus Tobback. "Alle experten zien in dit voorstel een beloning voor speculanten", vulde ook PVDA-parlementslid Jos D'Haese aan. "Ga terug naar de tekentafel", klonk het.
Vanuit de meerderheid verdedigde men de uitgewerkte regeling en vroeg men onder meer om vertrouwen te hebben in de lokale besturen en in de neutrale landcommissies. Die zullen de vergoeding bepalen aan de hand van 13 vastgelegde factoren. Volgens Wilfried Vandaele (N-VA), Tinne Rombouts (CD&V) en Steven Coenegrachts (Open VLD) zal de regeling de open ruimte in Vlaanderen helpen vrijwaren en komt het tegemoet aan de vraag van vele steden en gemeenten, die op dit moment weinig instrumenten in handen hebben om ongewenste aansnijding van woonreservegebieden te vermijden.
Volgens minister van Omgeving Zuhal Demir betekent de regeling rond de woonuitbreidingsgebieden "de grootste decretale bescherming van de open ruimte ooit". "Het geeft een stevige boost voor de bouwshift en het voorkomen van extra verharding. We zagen in Italië en Wallonië waartoe veel verharde oppervlakte en een gebrek aan open ruimte leidt. Om Vlaanderen verder te beschermen tegen wateroverlast én droogte is dit een belangrijk wetgevend instrument", stelt de N-VA-minister.
Bron: Belga