Vlaanderen geeft nieuwe impuls aan herbestemming kerken

De Vlaamse regering wil een nieuwe impuls geven aan het herbestemmen of nevenbestemmen van de kerkgebouwen. Al zal dat niet makkelijk worden, gaf minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers aan. Het plan werd voorgesteld in de Heilig Hartkerk in Lier, een modernistisch gebouw uit 1939 dat nog wordt gebruikt voor de eucharistie, maar ook voor onder meer concerten.

Tegen 2025 moeten alle Vlaamse gemeenten een beleidsplan hebben voor hun kerkgebouwen. Volgens een berekening van de Vlaamse regering komt ongeveer 30 procent van de 1.800 parochiekerken in aanmerking voor een herbestemming. Een complicatie daarbij is dat twee op de vijf kerken volledig zijn beschermd als monument.

De regering neemt nu extra maatregelen om de gemeenten te helpen bij het zoeken naar nieuwe bestemmingen. "Zo wordt er voortaan ook subsidie voorzien voor het participatietraject dat de gemeenten opstarten om de bevolking mee te krijgen", zei Somers. "Wie een kerk wil herbestemmen, moet een dialoog met de lokale gemeenschap aangaan en zal merken hoe gevoelig dat ligt", vulde minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele aan. "Maar ik ben er van overtuigd dat het loont om de mensen erbij te betrekken."

Bisschop Johan Bonny steunt de herbestemmingen, maar heeft ook bezorgdheden. "Het is positief dat de overheid de kerkgebouwen beschikbaar wil houden voor zo veel mogelijk mensen. Maar wij zien liever geen commerciële invulling van de gebouwen. Veel parochiekerken zijn destijds betaald met collectes en moeten dus ook ten dienste van de gemeenschap blijven staan."

De mooiste herbestemming vindt Bonny de overdracht aan een andere religieuze gemeenschap. "Zo gingen er al verschillende gebouwen naar orthodoxe en protestantse gemeenschappen. Onder meer een Oekraïense orthodoxe gemeenschap kreeg een gebouw ter beschikking."

Bouwmeester Erik Wieërs noemt de inrichting van een supermarkt in de Gentse Sint-Annakerk als een voorbeeld van hoe het niet moet. "Er is vandaag zo veel nood aan verbondenheid in een gemeenschap. Kerkgebouwen kunnen dat doel vervullen. Maar er moet worden gezocht naar een doel waar niet overdreven veel investeringen voor nodig zijn. Een kerkgebouw isoleren of verwarmen is heel moeilijk, maar als er een toilet en een bar aanwezig zijn, is er al veel mogelijk, zoals een scoutsfuif."

Wieërs ziet ook mogelijkheden in de ruimte rond de gebouwen, die eveneens een publieke functie kan vervullen. "Kerken zijn vaak omgeven door een grote parking. Die kan worden onthard en vergroend om mensen samen te brengen."

Bron: Belga