Ondanks alle eerdere maatregelen is Vlaanderen nog steeds bezaaid met slecht geïsoleerde woningen. De helft van onze woningen stamt van voor 1970. Bij een groot aantal daarvan is het dak onvoldoende geïsoleerd en ontbreekt het aan dubbele beglazing. Dat betekent meer stoken en dus een hogere energiefactuur. Ook het milieu ondervindt de schadelijke gevolgen ervan.
Het Renovatiepact omvat een aantal concrete maatregelen om hier verandering in te brengen. De energiepremies worden hervormd, wie een huis koopt, krijgt een stappenplan om slim te renoveren en er wordt ook werk gemaakt van een woningpas. Tegen 2050 zou elk huis of appartement even zuinig moeten zijn als een nieuwbouwwoning vandaag.
De Orde van Architecten - Vlaamse Raad is een vurige pleitbezorger van energiezuinig bouwen en moedigt alle initiatieven op dit vlak ook aan. Toch plaatst het enkele kanttekeningen. “Het Renovatiepact is een goede wegwijzer naar energiezuiniger wonen. We staan dan ook volledig achter het idee. Maar om bouwheren echt aan te zetten om energievriendelijker te verbouwen heb je naast een hervorming van de energiepremies ook een herziening nodig van de btw-tarieven. Daarvoor zijn we al langer vragende partij,” zegt Marnik Dehaen, voorzitter van de Orde van Architecten - Vlaamse Raad.
De lat gelijk voor renovatie en nieuwbouw
In het energiezuiniger bouwen-verhaal moeten we verder lezen dan het renovatie-hoofdstuk. Bij oudere woningen is het naar energieprestatie vaak beter om ze volledig af te breken en van nul terug te herbouwen. Maar daar knelt het schoentje: omwille van het lagere btw-tarief, 6% voor renovatie tegenover 21% voor nieuwbouw en heropbouw (d.i. 6% in de centrumsteden), wordt er toch veelal gekozen om de bestaande woning gefaseerd en over een lange tijd gespreid te gaan renoveren. De Orde van Architecten Vlaamse Raad pleit dan ook voor een eenheidstarief dat de lat gelijk legt voor renovatie, afbraak én nieuwbouw. Of in het slechtste geval: voor een wegwerking van het verschil in btw-tarief voor herbouw tussen de centrumsteden en de rest van het land.
Daarnaast rijst nog een andere vraag. Tegen 2050 moeten alle woningen in Vlaanderen energiezuinig zijn, dus niet eens energieneutraal. Wat doe je dan met de steden die claimen tegen 2030 klimaatneutraal te zijn? Welke gevolgen zal dit hebben op vlak van beleid?
De Orde van Architecten staat resoluut achter elk idee om energiezuiniger of energieneutraal te bouwen en nodigt de regering dan ook met plezier uit om over dit onderwerp verder rond de tafel te gaan zitten.